«Мектеп жасына дейінгі баланың сенсорлық дамуы: ата-аналарға кеңестер»

«№145 сөйлеу тілінде күрделі бұзылыстар бар балаларға арналған арнайы бөбекжай» КММ

АТА-АНАЛАРҒА АРНАЛҒАН КЕҢЕС:

Тақырыбы:

«Мектеп жасына дейінгі баланың сенсорлық дамуы: ата-аналарға кеңестер»

Логопед: Дүйсенбаева А.Ә.

Ата-аналарға кеңес

Тақырып: «Мектеп жасына дейінгі баланың сенсорлық дамуы: ата-аналарға кеңестер»

Мақсаты:  

Ата-аналарға сенсорлық дамудың (көру, есту, дәм, иіс, сипап сезу) маңыздылығын түсіндіру және логопедиялық сөйлеу қабілетіне әсері туралы кеңес беру.

1. Сенсорлық даму дегеніміз не?  

Сенсорлық даму — баланың сезім мүшелері арқылы ақпаратты қабылдау, тану және ажырату қабілетін жетілдіру. Бұл сөйлеу, ойлау, зейін мен есте сақтау қабілетінің дамуына негіз болады.

2. Неліктен логопедияда маңызды?  

- Сенсорлық жүйе арқылы бала қоршаған ортаны танып, сөздік қорын толықтырады.  

- Дыбысты дұрыс естіп, ажыратуы — сөйлеудің дәлдігіне әсер етеді.  

- Заттардың қасиетін сезіну — сөзбен сипаттау қабілетін дамытады.

3. Ата-аналарға арналған практикалық кеңестер:

🔹 Көруді дамыту:  

- Түрлі-түсті ойыншықтармен ойнау  

- «Не өзгерді?» ойыны  

- Суретке қарап әңгіме құрау

🔹 Естуді дамыту:  

- Музыкалық ойыншықтарды тыңдау  

- Құстар, жануарлар дыбысын ажырату  

- Қарапайым әуендерді қайталау

🔹 Сипап сезуді дамыту:  

- Құм, су, қамырмен ойнау  

- Әртүрлі маталармен таныстыру  

- Саусақ ойындары

🔹 Дәм мен иіс сезуін дамыту:  

- Ащы, тәтті, қышқыл дәмдерді салыстыру  

- Иістерді (гүл, жеміс, дәмдеуіш) ажырату

 - Тамақ әзірлеуге қатыстыру

4. Қорытынды:  

Сенсорлық даму — сөйлеудің іргетасы. Ата-ана күнделікті өмірде сезім мүшелерін дамытуға көңіл бөлсе, бала сөйлеуді де, ойлауды да тез меңгереді. Ойын түрінде жасалған қарапайым әрекеттер үлкен нәтиже береді.

Міне, үйде қолдануға арналған сенсорлық ойындар тізімі (мектеп жасына дейінгі балаларға арналған):

1. «Қалтадағы затты тап»

— Бірнеше ұсақ заттарды (түйме, монета, доп, қасық т.б.) дорбаға салып, баладан тек сипап отырып, не екенін табуын сұраңыз.

2. «Дәмді тап»

— Көзін жұмып, балаға тәтті, қышқыл, ащы, тұзды тағамдарды дәмдетіңіз. Қай дәм екенін атауын сұраңыз.

3. «Қай дыбыс?»

— Тұрмыстық заттардың дыбыстарын тыңдатыңыз (мысалы, су қайнауы, қасықтың тықылы, сағаттың тықылы) және қай дыбыс екенін табуын сұраңыз.

 4. «Құм мен күрішпен ойнау»

— Үлкен ыдысқа құм, күріш, фасоль салып, ішіне ұсақ ойыншықтар жасырыңыз. Бала оларды іздесін, сипап тауып айтсын.

 5. «Саусақпен сурет салу»

— Саусақ бояуларымен қағазға сурет салу. Бұл көру мен сипап сезуін дамытады.

6. «Жұмсақ па, қатты ма?»

— Түрлі заттарды көрсетіңіз (мақта, тас, мата, қағаз) және сипап көріп, олардың қасиетін сипаттатқызыңыз.

 7. «Құмырадағы иіс»

— Жабық ыдыстарға әртүрлі иісті заттар (кофе, даршын, апельсин қабығы) салып, балаға иіскетіп, не екенін тапқызу.

 8. «Түсін тап»

— Түрлі-түсті заттарды араластырып қойыңыз, бала сол түсті басқа затпен салыстырып айтсын.

Бұл ойындар арқылы балаңыздың сенсорлық қабілеттері ғана емес, сөйлеуі, зейіні, есте сақтау қабілеті де дамиды.